Μέσα από μια χρονιά καταιγιστικών εξελίξεων για τη χώρα μας αλλά και ολόκληρο τον κόσμο, με το πάγωμα όλου του παραγωγικού μηχανισμού, μία αχτίδα φωτός φάνηκε στο νομοθετικό σκέλος της ανάπτυξης της υποβρύχιας δραστηριότητας αναψυχής στη χώρα μας. Συγκεκριμένα στις 24 Μαϊου δημοσιεύτηκε το νομοθετικό διάταγμα 4688 που αφορά σε “Ειδικές μορφές τουρισμού και διατάξεις για την τουριστική ανάπτυξη” με σκοπό τη θέσπιση του νομοθετικού πλαισίου για την ανάπτυξη, ανάδειξη και προώθηση του καταδυτικού τουρισμού στην Ελλάδα με ταυτόχρονη διασφάλιση της προστασίας, διατήρησης και αξιοποίησης του φυσικού και πολιτιστικού υποθαλάσσιου περιβάλλοντος της χώρας μας με βάση τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης.

Ειδικότερα, συγκεκριμενοποιείται ο ορισμός “καταδυτικός τουρισμός αναψυχής” ως ειδική μορφή τουρισμού η οποία περιλαμβάνει υποβρύχια περιήγηση σε κάθε υδάτινη περιοχή της ελληνικής επικράτειας συμπεριλαμβανομένων της θάλασσας, των εσωτερικών υδάτων (λίμνες – ποταμοί – σπήλαια), των προστατευμένων θαλάσσιων χώρων, των καταδυτικών πάρκων και των επισκέψιμων ενάλιων ενδοποτάμιων ή ενδολίμνιων αρχαιολογικών χώρων ή ιστορικών τόπων, ναυαγίων είτε παλαιότερων είτε νεότερων των 50 ετών από τη βύθισή τους και των ελεύθερων τεχνητών υποβρυχίων αξιοθέατων.Δίνεται η δυνατότητα, οι υδάτινες περιοχές να επιλέγονται από τους επισκέπτες – τουρίστες που συνδυάζουν τις διακοπές τους με ατομικές ή οργανωμένες καταδύσεις με συγκεκριμένο εξοπλισμό και τεχνικές. Η εκμάθηση και η καθοδηγούμενη κατάδυση καθώς και η περιήγηση επιφανείας με μάσκα και αναπνευστήρα “snorkeling”.

H σύσταση “συμβούλου καταδυτικού τουρισμού” που δημιουργείται, αποτελεί μόνιμο συμβουλευτικό όργανο που αναφέρεται στον Υπουργό Τουρισμού και στελεχώνεται από άτομα που διαθέτουν γνώση κα εμπειρία σε ζητήματα που αφορούν τον καταδυτικό τουρισμό. Επίσης, θεσπίζεται “Εθνικό Δίκτυο καταδυτικών αξιοθέατων” που αποτελείται από το σύνολο των οργανωμένων επισκέψιμων αξιοθέατων του καταδυτικού τουρισμού αναψυχής στη χώρα μας. Τα είδη καταδυτικού τουρισμού συγκεκριμενοποιούνται και αφορούν την αυτόνομη ή καθοδηγούμενη κατάδυση με αναπνευστικές συσκευές, την ελεύθερη κατάδυση, την περιήγηση επιφανείας με μάσκα και αναπνευστήρα “snorkeling”, τη υποθαλάσσια περιήγηση με σκάφη υποβρύχιας περιήγησης, την παρατήρηση του βυθού, διάφανο πυθμένα, Glass bottom σκάφη ή με άλλα τεχνικά μέσα που έχουν σκοπό την εξερεύνηση του υποβρυχίου περιβάλλοντος με τους ζώντες οργανισμούς και την υποθαλάσσια γεωμορφολογία του για λόγους αναψυχής, άσκησης και απόκτησης γνώσεων και εμπειριών.

Η άσκηση της υποβρύχιας δραστηριότητας επιτρέπεται σε όλη την επικράτεια εκτός προσδιορισμένων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων, πεδίων άσκησης ένοπλων δυνάμεων, στρατιωτικών εγκαταστάσεων, ναυδέτων πολεμικού ναυτικού, εγκαταστάσεων που αφορούν εθνική άμυνα και ασφάλεια. Δημιουργούνται επισκέψιμοι ενάλιοι αρχαιολογικοί χώροι (Ε.Ε.Α.Χ.).Επιτρέπεται η χωρίς αντάλλαγμα πόντιση σε θαλάσσιους χώρους με συγκεκριμένες διαδικασίες πλοίων, παραδοσιακών πλοίων, ναυαγίων,πλωτών ναυπηγημάτων ή άλλων τεχνητών κατασκευών ή έργων τέχνης για τον εμπλουτισμό της υποθαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας και βελτίωσης της ελκυστικότητας του υποβρυχίου τοπίου με τη διαμόρφωση καταδυτικών αξιοθέατων.

Επίσης, ο συγκεκριμένος νόμος επιφέρει κάποιες τροποποιήσεις στις διατάξεις για τα καταδυτικά πάρκα. Ο καταδυτικός νόμος 3409 του 2005 που βοήθησε την ανάπτυξη της υποβρύχιας δραστηριότητας όπου τα προηγούμενα χρόνια απαγορευόταν στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, περιλάμβανε διατάξεις για την ανάπτυξη καταδυτικών πάρκων που όμως δεν κατάφεραν να υλοποιηθούν καθώς υπάρχουν γραφειοκρατικά εμπόδια που είχαν ως αποτέλεσμα τη δυσλειτουργία του. Με συγκεκριμένες νομοθετικές παρεμβάσεις απλοποιούνται οι διαδικασίες ίδρυσης κα ανάπτυξης των καταδυτικών πάρκων. Τα πλεονεκτήματα των καταδυτικών πάρκων είναι γνωστά, ανάπτυξη βιοποικιλότητας, αύξηση ιχθυοαποθεμάτων και μεγάλη συμβολή στην ενίσχυση των νησιωτικών και παράκτιων περιοχών στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και στη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης. Τα καταδυτικά πάρκα και οι επισκέψιμοι ενάλιοι χώροι αποτελούν σπουδαία υποβρύχια αξιοθέατα της χώρας μας με συγκριτικά πλεονεκτήματα στην ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού λόγο του πλούτου των αρχαιοτήτων και των γεωμορφολογικών σχηματισμών που βρίσκονται στο βυθό των θαλασσών μας..

Παράλληλα, η ενασχόληση, με τις καταδύσεις αναψυχής αυξάνουν την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού για τα προβλήματα του θαλάσσιου περιβάλλοντος και ενισχύουν το αίσθημα της προστασίας του. Επίσης, είναι γνωστό ότι οι λάτρεις του καταδυτικού τουρισμού είναι κοινό υψηλού εισοδήματος, χαμηλής όχλησης και περιβαλλοντικής ευαισθησίας. Στα επόμενα χρόνια, ο τουρισμός όχι μόνο θα ανακάμψει αλλά και θα έχει ακόμα μεγαλύτερο μερίδιο στην οικονομία της χώρας. Οι νομοθετικές παρεμβάσεις σε ειδικές μορφές τουρισμού σίγουρα θα βοηθήσουν στην αύξηση της τουριστικής περιόδου και στην ευημερία και των πιο απομακρυσμένων νησιωτικών ή μη παραθαλάσσιων περιοχών. Πρός ολοταχώς λοιπόν

Του Αντώνη Χαλκέα
Εκπαιδευτής Καταδύσεων /
πρώην Πρόεδρος του Συνδέσμου Καταδυτικών Κέντρων